Elaboracja

Stare przysłowie mówi, że człowiek uczy się całe życie. Ciężko się jest nie zgodzić. Dziś rano dostarczono do nas amunicję ELABOROWANĄ. Z miejsca pomyślałem, że to dziwna nazwa dla amunicji, a sam termin, jak każda “-racja”, kojarzył mi się nie wiadomo czemu  z kolaboracją – oczywiście kompletnie błędnie.

Mogłoby się wydawać, że przy obecnej ofercie amunicji fabrycznej elaboracja nie ma żadnego sensu i tak jest istotnie, w większości przypadków, gdy amunicja przeznaczona jest wyłącznie do celów myśliwskich. Jest jednak szereg powodów, dla których myśliwi i sportowcy decydują się na elaborację:

• Ze względów ekonomicznych. Najdroższym elementem naboju jest łuska stanowiąca ~50% kosztu wytworzenia naboju więc wielokrotne jej używanie pozwala obniżyć koszty o połowę. Istnieje również możliwość samodzielnego odlewania pocisków ołowianych, co daję kolejną oszczędność rzędu 25%. Amunicja do kalibrów rzadziej stosowanych – zwłaszcza kalibrów „dużych” – jest nieproporcjonalnie droga w stosunku do kosztów jej wytworzenia: samodzielnie scalona amunicja w kalibrach takich jak 9.3x74R, .375 H&H Mag, .416 Rigby, .458 Winchester i podobnych jest około czterokrotnie tańsza od oferowanej przez sklepy myśliwskie.
• Ze względu na jakość amunicji. Przemysłowa produkcja amunicji wymaga objętościowego odmierzania ładunku prochu a kontrola jakości ogranicza się do kilku sztuk z dużej partii. Elaboracja ręczna pozwala na wagowe dozowanie prochu i kontrolę każdej scalonej sztuki. Ponadto w warunkach nieprzemysłowych możliwe jest wykonanie wielu wariantów amunicji (różne naważki, różne prochy, różne głębokości osadzenia pocisku), przeprowadzenie praktycznych testów na strzelnicy i wybór amunicji najlepiej dopasowanej do konkretnej broni.
• Dla uzyskania szczególnych właściwości amunicji. Elaboracja pozwala uzupełnić ofertę handlową o pożądaną, do szczególnych zastosowań amunicję. Czasem są to powody irracjonalne, czasem wymagane przepisami lokalnego prawa a czasem potrzebą konkretnego zastosowania broni.
  • możliwe jest zastosowanie ulubionego pocisku w kalibrze, w którym nie jest on oferowany;
  • wiele kalibrów łatwo jest „wzmocnić” do wymaganego prawem minimum – np. całkowicie bezpieczne jest osiągnięcie 2 000 J w odległości 100 m od lufy dla kalibru 30-30 Win, co jest warunkiem do polowania na starsze dziki i jelenie w Polsce;
  • możliwe jest dostosowanie balistyki zewnętrznej pocisku do konkretnego zastosowania przez radykalne zmniejszenie jego prędkości lub zwiększenie przy użyciu pocisku znacznie lżejszego.
• Z konieczności. Posiadacze zabytkowej broni w kalibrach, do których żaden producent nie oferuje amunicji, mogą – w stosunkowo łatwy sposób – zaopatrzyć się w dostateczną ilość naboi. Współczesne urządzenia, w oparciu o materiały publikowane, pozwalają na zmianę łuski odpowiednio wybranego kalibru do oczekiwanych wymiarów i dalszą elaborację. Tą samą metodę stosują projektanci tzw. wildcatów – kalibrów nie uwzględnionych w normach ani specyfikacjach fabrycznych. Najczęściej wildcaty używają standardowej łuski jakiegoś kalibru i jedynie jej szyjka jest zwężona lub poszerzona, co umożliwia zastosowanie pocisku o większej lub mniejszej średnicy.
• Dla przyjemności. Wielu strzelców sportowych i myśliwych traktuje elaborację jako hobby.